سرطان روده کوچک، یک سرطان نادر است که در نتیجه رشد غیر طبیعی سلولها در دیواره داخلی روده کوچک ایجاد میشود. علت بروز سرطان روده کوچک هنوز به طور دقیق مشخص نشده است اما رعایت رژیم غذایی مناسب و اصلاح سبک زندگی میتواند در پیشگیری از ابتلا به سرطان روده کوچک موثر باشد. سرطان روده کوچک معمولاً نشانه خاصی ندارد، اما بروز علائمی مثل شکم درد مزمن و شدید، نفخ، تهوع، گرگرفتگی میتواند نشان دهنده ابتلا به سرطان روده کوچک باشد. با استفاده از روشهایی مثل آزمایش خون و ارزیابی آنزیمهای کبدی، اندوسکوپی، لاپاراسکوپی و تصویربرداری میتوان سرطان روده کوچک را تشخیص داد. در صورتی که سرطان روده کوچک به موقع تشخیص داده شود، با روشهایی مثل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی و غیره قابل درمان است.
سرطان روده کوچک چیست؟
سرطان روده کوچک زمانی ایجاد میشود که سلولهای دیواره روده کوچک به صورت غیر طبیعی شروع به تقسیم شدن میکنند و تودههای بدخیم را در روده به وجود میآورند. اگرچه شیوع سرطان روده کوچک بسیار کم است، اما این سرطان باید جدی گرفته شود. روده کوچک از سه بخش اصلی دئودنوم (دوازدهه)، ژژنوم (تهی روده و ایلئوم (دراز روده)) تشکیل شده است و سرطان ممکن است در هر کدام از این سه بخش ایجاد شود. بیشترین میزان ابتلا به سرطان روده کوچک در بخش دوازدهه است (55 تا 82%) و بعد از آن، سرطان ممکن است در بخشهای ژژنوم (11 تا 25%) و ایلئوم (7 تا 17%) به وجود بیاید (منبع).
انواع سرطان روده کوچک
سرطان روده کوچک براساس نوع سلولهایی که سرطان از آنجا آغاز میشود، به چهار نوع دسته بندی میشود:
تومورهای آدنوکارسینومایی
تومورهای آدنوکارسینومایی، مشابه با تومورهایی هستند که در روده بزرگ ایجاد میشوند. این نوع تومورها، بسیار تهاجمی و بدخیم هستند و در مدت کوتاهی میتوانند از یک سلول غیر سرطانی به سلول سرطانی تبدیل شوند. معمولا این تومورها، علائمی ندارند و فقط در مراحل پیشرفته خودشان را نشان میدهند.
تومورهای کارسینوئیدی
تومورهای کارسینوئیدی، معمولاً در قسمت انتهایی روده یعنی ایلئوم و در سلولهای عصبی غدد درون ریز روده کوچک اتفاق میافتند. کار این سلولها ترشح هورمونهایی برای کنترل ترشح شیرههای گوارشی در روده کوچک است. وقتی این سلولها درگیر تومورهای کارسینوئیدی میشوند، شروع به ترشح هورمونهایی مانند سروتونین میکنند.
تومورهای سارکومایی
این نوع از تومورها که قبلا به نام تومورهای لیومیوسارکوم شناخته میشدند، در بافتهای همبند ماهیچههای روده کوچک آغاز میشوند. این نوع از سلولهای سرطانی بسیار تهاجمی هستند و پتانسیل بالایی برای رشد و گسترش دارند. شایعترین نوع این تومورها، تومورهای استرومایی گوارشی (GISTs) هستند.
تومورهای لنفومایی
این نوع تومورها زمانی به وجود میآیند که سلولهای لنفاوی در روده کوچک و لنفوسیتها، به سلولهای سرطانی تبدیل شوند. این نوع از سرطان معمولا در افرادی اتفاق میافتد که دچار نقص در سیستم ایمنی هستند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
سرطان روده کوچک چه علائمی دارد؟
علائم سرطان روده کوچک در بین انواع مختلف تومورها و با توجه به محل قرار گیری آنها متفاوت است. به عنوان مثال، تومورهای کارسینوئیدی معمولاً بدون علامت هستند و تا رسیدن به مراحل پیشرفته، معمولاً علائمی ظاهر نمیشود. گاهی ممکن است تومورهای کارسینوئیدی در حین معاینه برای مشکلات دیگر به صورت تصادفی تشخیص داده شوند. اکثر افرادی که مبتلا به سرطان روده کوچک هستند، علائم مشترکی دارند. این علائم ممکن است در هر یک از مراحل سرطان روده کوچک خودش را نشان بدهد. مهمترین این علائم عبارتند از:
- شکم دردهای دائمی و بدون دلیل
- سفت شدن شکم و احساس وجود توده
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال به مدت بیش از یک هفته
- کاهش وزن بیدلیل و ناگهانی
- کم خونی
- زردی چشم یا رنگ پریدگی
- وجود خون در مدفوع
- احساس خستگی و ضعف دائمی
- پوست برافروخته و بنفش در بازوها و قسمتهای بالایی بدن
- ادرار تیره رنگ (زمانی این علامت ظاهر میشود که سرطان روده به کبد متاستاز داده باشد).
مراحل پیشرفت سرطان روده کوچک
برای مرحله بندی سرطان روده کوچک، معمولا از سیستم TNM استفاده میشود که در آن T، نشاندهنده این است که سلولهای سرطانی تا چه میزان در دیواره روده کوچک نفوذ کردهاند، N نشان میدهد که آیا سلولهای سرطانی به داخل گرههای لنفاوی وارد شدهاند یا نه و M نشان میدهد که آیا بخشهای دیگری هم از بدن با سلولهای سرطانی درگیر هستند. یا در اصطلاح پزشکی سرطان متاستاز داده است یا خیر.
براساس سیستم TNM، پیشرفت سرطان روده کوچک در 5 مرحله اتفاق میافتد. مراحل پیشرفت سرطان به ترتیب عبارتند از:
- مرحله صفر: در این مرحله، سلول های سرطانی فقط در داخل سلولهای اپی تلیوم روده کوچک وجود دارند. به همین خاطر، به این مرحله، سرطان درجا (Local) گفته میشود. مرحله ابتدایی از سرطان روده کوچک، معمولاً هیچ نشانهای ندارد. در بسیاری از مواقع برداشتن لایههای درگیر با روش کولونوسکوپی و جراحیهای محدود میتواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد. تشخیص زودهنگام سرطان، میتواند شانس موفقیت بیمار را به میزان زیادی افزایش دهد.
- مرحله اول: در این مرحله، سلولهای سرطانی به لایههای عمیقتر روده کوچک هم سرایت کرده است، اما هنوز گرههای لنفی با سرطان درگیر نشدهاند. در این مرحله، معمولا علائم اولیه سرطان روده کوچک مثل اسهال طولانی مدت، دردهای شکمی مزمن، خروج خون تیره از مدفوع و کم خونی ظاهر میشود. برای کنترل این مرحله از بیماری، بهترین راه جراحی است. اکثر بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک در مرحله اول، نیاز به شیمی درمانی بعد از جراحی ندارند. درمانهای به کار گرفته شده برای بیماران، میتواند 50 تا 60% آنها را از سرطان نجات دهد (منبع).
- مرحله دوم: سلولهای سرطانی به لایههای بیرونی دیواره روده کوچک و اندامهای اطراف آن حمله کردهاند اما هنوز هم غدد لنفاوی درگیر نیست. به این مرحله از سرطان روده کوچک، مرحله منطقهای (Regional) گفته میشود. در این مرحله، میتوان با جراحی و برداشتن سلولهای سرطانی، جلوی پیشرفت بیماری را گرفت. اما در اغلب موارد، بعد از جراحی نیاز به شیمی درمانی هم وجود دارد تا از عود مجدد سرطان و پیشرفت آن جلوگیری شود. در این مرحله، میزان موفقیت بیمار در بهبود از سرطان روده کوچک، 39 تا 55 % است (منبع).
- مرحله سوم: سلولهای سرطانی به غدد لنفاوی مجاور روده کوچک و اندامهای نزدیک به آن سرایت کردهاست. اما اندامهای دور از روده کوچک، مثل ریه و کبد هنوز درگیر سرطان نشدهاند. در این مرحله، میتوان از جراحی کولیکتومی و شیمی درمانی به طور ترکیبی استفاده کرد تا شانس زنده ماندن بیمار افزایش یابد. درمانهای مناسب در این مرحله، میتواند 10 تا 40% بیماران را درمان کند (منبع).
- مرحله چهارم: آخرین مرحله سرطان روده کوچک، سرطان در منطقه دور (Distant) گفته میشود. در چنین شرایطی، سرطان در مرحله پیشرفته است و به کبد، ریه، مغز، غدد لنفاوی سراسر بدن متاستاز داده است. در این مرحله میتوان از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی به صورت همزمان برای بهبود علائم بیماری و افزایش طول عمر بیماران استفاده کرد. گاهی اوقات ممکن است پزشک درمانهای کمکی مثل استفاده از مسکنهای قوی یا مراقبتهای ویژه را برای کاهش درد بیماران تجویز کند. متاسفانه نرخ رهایی از بیماری در مرحله چهارم سرطان روده کوچک بسیار پایین و حدود 3 تا 5% است (منبع).
همیشه بروز علائم یا درد نشان دهنده سرطان روده کوچک نیست. بلکه در صورت بروز علائم باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا بتواند با استفاده از آزمایشهای بالینی، روشهای تشخیص دقیق و تصویربرداری، سرطان روده کوچک را تشخیص دهد. استفاده از این روشها به پزشک کمک میکند که بتواند میزان پیشرفت بیماری را ارزیابی کند و براساس میزان پیشروی سرطان، برای درمان بیمار برنامه ریزی کند. در ادامه تعدادی از مهمترین روشهای تشخیص سرطان روده کوچک، معرفی شدهاند.
معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار
زمانی که بیمار به پزشک متخصص مراجعه میکند، پزشک ارزیابیهای فیزیکی مثل معاینه سطح شکم را انجام میدهد. سپس از بیمار درباره علائم بیماری، سوابق خانوادگی ابتلا به سرطان روده کوچک، سبک تغذیهای، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، سابقه مصرف دارویی و حساسیتهای بیمار از او شرح حال میگیرد. سپس برای بررسیهای بیشتر، انجام آزمایشهای تکمیلی را برای او تجویز میکند.
آزمایش خون
سرطان روده کوچک میتواند تعادل هورمونهای بدن را به هم بریزد و پزشک میتواند با بررسی نتایج آزمایش خون، به این موضوع پی ببرد. همچنین یکی از عوارض جانبی سرطان روده کوچک (که ممکن است نشان دهنده متاستاز سرطان روده کوچک به کبد باشد) تغییر در آنزیمهای کبدی است. به همین خاطر، لازم است در آزمایش خون بیمار، آنزیمهای کبدی هم به دقت ارزیابی شوند. خونریزیهای مکرر در مدفوع میتواند منجر به کمخونی بیمار شود. پس لازم است تست CBC هم برای بیمار انجام شود.
اندوسکوپی
برای تشخیص سرطان روده کوچک، از اندوسکوپی استفاده میشود. اندوسکوپی یک روش تشخیص کم تهاجمی است که در آن از اندوسکوپ (که یک لوله باریک و بلند مجهز به یک دوربین ریز است) برای مشاهده قسمت فوقانی دستگاه گوارش استفاده میشود. برای مشاهده و تشخیص سرطان، پزشک متخصص میتواند از سه نوع اندوسکوپی استفاده کند:
- اندوسکوپی فوقانی (EGD): برای بررسی ابتدای روده کوچک (دوازدهه) به کار میرود.
- اندوسکوپی کپسولی: جدیدترین روش اندوسکوپی است که برای مشاهده کل دیواره لوله گوارش به کار میرود.
- اندوسکوپی با دو بالون: روشی دقیق برای مشاهده کل روده کوچک و نمونه برداری (Biopsy) از بافتهای مشکوک در روده است. این نمونهها برای بررسی نوع سرطان و میزان پیشرفت آن، مورد بررسی بیشتر قرار میگیرند.
لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی، یک روش کم تهاجمی برای بررسی علائم و نشانههای سرطان روده کوچک است. در روش لاپاراسکوپی، که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، یک برش ریز روی شکم بیمار ایجاد و سپس، لاپاراسکوپ (یک لوله دراز و بلند که به یک دوربین مجهز شده است) وارد شکم و روده کوچک میشود. لاپاراسکوپی، به پزشک متخصص این امکان را میدهد که تمام بخشهای شکم و روده کوچک را مورد بررسی قرار دهد. همچنین با استفاده از لاپاراسکوپی، میتوان از سلولهای سرطانی روده، نمونه برداری کرد یا بافتهای آسیب دیده را برداشت.
بیوپسی (Biopsy)
اگر در حین انجام اندوسکوپی یا لاپاراسکوپی، پزشک متخصص با بافت غیرعادی مواجه میشود که ممکن است مشکوک به سرطان روده باشد. در چنین شرایطی، پزشک نسبت به نمونهبرداری از بافت غیرعادی اقدام میکند تا بتواند این بافت را برای ارزیابیهای بیشتر مورد بررسی قرار دهد. از آنجایی که فرآیند نمونه برداری حین انجام اندوسکوپی یا لاپاراسکوپی و تحت بیهوشی انجام میشود، کاملاً بدون درد است. بررسیهای میکروسکوپی از بافت جدا شده علاوهبر سرطان روده کوچک، برای تشخیص بیماریهای التهابی دیواره روده، عفونت، مشکلات جذب و یافتن دلیل اسهال شدید هم به کار میروند.
لاپاراتومی
اگر پزشک متخصص نتواند برای تشخیص یا درمان سرطان روده کوچک از روشهای دیگر استفاده کند، به سراغ لاپاراتومی میرود. این روش که سلیوتومی (Celiotomy) هم نامیده میشود، نسبت به لاپاراسکوپی، تهاجمیتر است و در آن برای بررسی وجود سرطان یا نمونه برداری (بیوپسی) از بافتهای مشکوک، شکم بیمار شکافته میشود و بعد از انجام بررسیهای لازم، بخیه زده میشود. به دلیل وجود این بخیهها، این روش نسبت به روشهای قبلی نیاز به دوره نقاهت طولانیتری دارد.
تستهای تصویربرداری
مهمترین تستهای تصویربرداری که برای تشخیص سرطان روده کوچک به کار میروند عبارتند از:
- CT-Scan: این روش که توموگرافی کامپیوتری هم نامیده میشود، با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر دقیقی از مناطق داخل بدن تهیه میکند.
- MRI: که با استفاده از امواج مغناطیسی، تصاویر دقیق از بخشهای داخل بدن مثل روده کوچک فراهم میکند.
سرطان روده کوچک چگونه درمان میشود؟
برای درمان سرطان روده کوچک، روشهای مختلفی وجود دارد. پزشکان با توجه به نوع سرطان روده کوچک، میزان پیشرفت آن، محل قرار گرفتن تومور، اندازه تومور و شرایط جسمانی بیمار ممکن است از روشهای مختلفی برای درمان سرطان روده کوچک استفاده کنند. در ادامه، تعدادی از مهمترین روشهای درمانی برای درمان سرطان روده کوچک معرفی میشوند.
جراحی روده کوچک
معمولترین روش برای درمان سرطان روده کوچک، جراحی است. جراحی و برداشتن روده کوچک، یک فرآیند درمانی است که در تمام مراحل سرطان روده کوچک به کار میرود. اما نوع عمل و میزان برداشت بافت، با توجه به میزان پیشرفت روده و بافتهای درگیر شده مشخص میشود. دو نوع از رایجترین انواع جراحی روده که در مراحل پیشرفته سرطان استفاده میشوند، عبارتند از:
- جراحی رسکشن (Resection): در این نوع از جراحی، بخشهایی از روده و غدد لنفاوی (در صورت بروز متاستاز) برداشته میشوند و سپس دو سر روده به هم متصل میشوند (آناستوموز)
- جراحی بای پس روده: سرطان روده کوچک ممکن است منجر به مسدود شدن روده شود. در این روش جراحی، پزشک مسیری جایگزین برای حرکت مواد غذایی در روده ایجاد میکند.
عوارض جراحی برای درمان سرطان روده کوچک
جراحی برای درمان سرطان روده کوچک ممکن است معایبی هم داشته باشد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود:
- نشت در محل جراحی: گاهی ممکن است بعد از جراحی آناستوموز، بخشهایی از روده دچار نشتی بشود. برای درمان این عارضه باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- فعالیت نکردن روده: یکی از عوارض جانبی جراحی روده، فعالیت نکردن روده است. این عارضه معمولاً به صورت خود به خودی برطرف میشود اما بهتر است در صورت بروز آن، با پزشک خود مشورت کنید.
- عفونت: شما بعد از جراحی ممکن است در معرض عفونت قرار بگیرید. اگر علائم عفونت مثل تب، ضعف، لرز، بیحالی و بیاشتهایی را تجربه کردید، بهتر است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک با تجویز آنتی بیوتیکهای مناسب برای درمان عفونت پس از جراحی به شما کمک میکند.
- لخته شدن خون: به دلیل عدم تحرک بعد از جراحی روده، ممکن است لخته خون در بدن شما ایجاد شود. اگر این لختههای خون از بین نروند، ممکن است همراه با جریان خون حرکت کنند و باعث ایجاد انسداد در ریه یا قلب شوند (آمبولی ریه). بنابراین اگر علائمی مثل تورم در پاها، قرمز شدن و داغ شدن پاها را احساس کردید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
- خونریزی: یکی از خطرات نادر جراحی روده، احتمال وقوع خونریزی است. از آن جایی که تیم درمانی شما قبل از ترخیص، به طور کامل وضعیت شما را بررسی میکنند، احتمال بسیار کمی وجود دارد که شما دچار خونریزی شوید. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، پزشک متخصص با توجه به منشا خونریزی، درمان مناسب را برای شما به کار میگیرد.
شیمی درمانی
تزریق داروهای شیمی درمانی با هدف متوقف کردن رشد سلولهای سرطانی انجام میشود. با توجه به میزان پیشرفت بیماری، ممکن است شما نیاز به شیمی درمانی منطقهای (Localized) داشته باشید. یعنی داروهای شیمی درمانی فقط سلولهای سرطانی روده کوچک را تحت تاثیر قرار دهند. اما گاهی ممکن است سرطان روده کوچک، به بافتهای اطراف هم سرایت کرده باشد (متاستاز). در چنین شرایطی لازم است پزشک از شیمی درمانی گسترده (سیستمیک) برای از بین بردن سلولهای سرطانی در همه بخشهای بدن استفاده کند.
به طور کلی، پزشک متخصص ممکن است از سه نوع شیمی درمانی برای درمان سرطان روده کوچک استفاده کند:
- شیمی درمانی کمکی (Adjuvant Chemotherapy): این نوع شیمی درمانی معمولا بعد از جراحی استفاده میشود تا جلوی عود مجدد سرطان گرفته شود.
- شیمی درمانی تبدیلی (Conversion Chemotherapy): اگر سلولهای سرطانی در حاشیه روده باشند، معمولاً در حین جراحی برداشته نمیشوند. به همین خاطر، پزشک متخصص از شیمی درمانی برای از بین بردن این سلولها استفاده میکند.
- شیمی درمانی تسکین دهنده(Palliative chemotherapy): در مراحل پیشرفته سرطان روده کوچک، شیمی درمانی فقط برای تسکین درد یا کمتر کردن نشانههای متاستاز استفاده میشود.
مهمترین داروهایی که برای شیمی درمانی سرطان روده کوچک استفاده میشوند، Leucovorin (فولینیک اسید)، Capecitabine، Irinotecan، Oxaliplatin است. همه این داروها، به جز Capecitabine، که به صورت قرص مصرف میشود، به صورت درون وریدی تزریق میشوند.
عوارض شیمی درمانی برای درمان سرطان روده کوچک
اثرات جانبی شیمی درمانی، به طور عمده به نوع داروی شیمی درمانی، دوز مصرفی آن و سلامت عمومی بدن بستگی دارد. مجموعهای از عوارض جانبی مربوط به شیمی درمانی وجود دارد که عبارتند از:
- اسهال شدید
- تهوع و استفراغ
- خشکی دهان و گلو
- ریزش مو
- گیجی
- بی اشتهایی
- مشکلات پوستی (مثل خارش، التهاب، خشکی شدید پوست و غیره)
- آسیبهای عصبی (بیحسی و گزگز کردن دست و پا، انقباض و گرفتگی ماهیچه، تعریق بیش از حد و غیره)
در صورتی که هر یک از این علائم را مشاهده کردید، حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید. هرچه قدر زودتر درباره این علائم به پزشک بگویید، پزشک بهتر میتواند راههایی برای مقابله با این اثرات جانبی را پیدا کند.
پرتوتراپی (پرتودرمانی)
پرتوتراپی با اشعه ایکس، برای کشتن سلولهای سرطانی و جلوگیری از تکثیر آنها استفاده میشود. گاهی ممکن است سلولهای سرطانی در لبه (حاشیه) دیواره روده کوچک قرار گرفته باشند و برداشتن آنها با جراحی امکان پذیر نباشد، در چنین شرایطی پزشک متخصص انجام پرتو درمانی را پیشنهاد میدهد. گاهی ممکن است پرتو درمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن اندازه تومورها استفاده شود. در مراحل بسیار پیشرفته سرطان روده کوچک، پرتو درمانی صرفا برای تسکین علائم بیماری استفاده میشود و کاربرد درمانی زیادی ندارد.
رادیوتراپی فقط سلولهای سرطانی را از بین نمیبرد، بلکه روی سلولهای سالم هم تاثیر میگذارد. این تاثیر میتواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- گیجی و خستگی بیش از حد
- تهوع و استفراغ
- اسهال شدید
- تغییر رنگ در محل پرتودرمانی که ممکن است به شکل قرمزی یا رنگ پریدگی باشد.
- مشکل در دفع ادرار
- مشکلات جنسی
داروهای آنالوگ سوماتواستاتین
این داروها برای درمان تومورهای کارسینوئیدی روده کوچک به کار میروند. چون مانع از تولید بیش از حد هورمون میشوند، میتوانند علائم بیماری را در فرد کاهش دهند. مهمترین داروهای آنالوگ سوماتواستاتین که در حال حاضر استفاده میشوند، داروهای لانروتید (Lanreotide) و اکتروتید (Octreotide) هستند. این داروها معمولاً به صورت درون وریدی و در یک بازه زمانی 4 هفتهای، مورد استفاده قرار میگیرند. مصرف این داروها معمولا عوارض جانبی زیادی را به وجود نمیآورد، اما بعضی از رایجترین عوارض جانبی این داروها عبارتند از:
- سردرد و گیجی
- بیاشتهایی
- احساس بیمار بودن
- درد شکم
- خستگی
- درد در ناحیه تزریق
- ایجاد نوسان در سطح قند خون
- تغییر در فعالیت روده
درمان هدفمند سرطان روده کوچک
آنتی بادیهای مونوکلونال مثل Pembrolizumab میتوانند برای درمان سلولهای سرطانی روده کوچک به کار بروند (منبع). آنتی بادیهای مونوکلونال، پروتئینهای اختصاصی هستند که در آزمایشگاههای مهندسی پروتئین ساخته میشوند و میتوانند با کمک سیستم ایمنی بدن بیمار، سلولهای سرطانی روده کوچک را شناسایی و به آنها حمله کنند. یکی از مهمترین داروهای شیمی درمانی که در مرحله کارآزمایی بالینی برای بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک استفاده شده است، داروی Paclitaxel بوده است (منبع).
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی که گاهی به نام درمان بیولوژیکی هم شناخته میشود، به سیستم ایمنی بدن کمک میکند که بتواند سلولهای سرطانی را بهتر شناسایی کند و آنها را از بین ببرد. تاکنون ایمونوتراپی برای درمان سرطانهای آدنوکارسینومایی به کار گرفته شدهاست. موفقیت روشهای ایمونوتراپی به نوع جهشهایی که در سلولهای سرطانی اتفاق میافتد، بستگی دارد. مطالعات در مورد میزان موفق بودن این روش برای درمان سرطان روده کوچک، هنوز ادامه دارد.
درمانهای آزمایشی
برای بعضی از بیماران ممکن است هیچ کدام از روشهای درمانی معرفی شده، مناسب نباشد. گاهی ممکن است در مراحل بسیار پیشرفته بیماری، پزشکان از درمانهای آزمایشی روی بیماران استفاده کنند. این نوع از آزمایشها، روشهای درمانی هستند که هنوز کارآمد بودن آنها به طور کامل تایید نشده است و در مرحله بررسی هستند. بنابراین، نمیتوان آنها را به طور گسترده برای درمان همه بیماران به کار برد.
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک چقدر است؟
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک، به زمان تشخیص سرطان، میزان موفقیت روشهای درمانی، نوع سرطان، محل قرار گرفتن سرطان و میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. در ادامه، درباره هر یک از این روشها توضیحاتی ارائه میگردد:
- زمان تشخیص سرطان روده کوچک: خوشبختانه، هر چقدر سرطان روده کوچک زودتر تشخیص داده شود، احتمال موفقیت آمیز بودن درمان برای بیماران بیشتر است.
- نوع سرطان روده کوچک: نوع سرطان روده کوچک میتواند تاثیر قابل توجهی روی طول عمر بیماران داشته باشد. به طور کلی، در بیماران مبتلا به سارکوما (با توجه به محل سلولهای سرطانی، اندازه و میزان موثر بودن جراحی) نرخ موفقیت در بهبود 80% است. اما در بیماران مبتلا به آدنوکارسینوما، نرخ موفقیت در بهبود بیماران برابر با 40% است. تومورهای Neuroendocrine با توجه به نوع مادهای که ترشح میکنند، نرخ زنده ماندن متفاوتی دارند. تورموهای لنفومایی معمولا میزان موفقیت در بهبود متوسطی دارند، اما میزان عود بیماری در آنها بالاست.
- میزان پیشرفت سرطان: در افرادی که در مرحله اول و دوم سرطان روده کوچک هستند، نرخ زنده ماندن بالاتر است و در زمانی که سرطان تنها عضو موردنظر یعنی روده کوچک را درگیر کرده باشد، نرخ بقا معادل 32% است اما در حالتی که سرطان غدد لنفاوی را درگیر کرده باشد نرخ بقا حدوداً 34% است. هنگامی که سرطان روده کوچک متاستاز داده باشد نرخ بقا تقریبا برابر 27% است. (منبع)
- میزان متاستاز سرطان: گاهی اوقات متاستاز در مراحل ابتدایی شناسایی میشود و میتوان با جراحی و برداشتن اندامهای درگیر شده، سرطان را کنترل کرد.
- محل قرار گرفتن سرطان: اگر سلولهای سرطانی در حاشیه سلولهای دیواره روده قرار نگرفته باشند، میتوان در مراحل اولیه سرطان آنها را با جراحی از بین برد. اما سلولهایی که در حاشیه دیواره داخلی روده بزرگ قرار دارند، ممکن است علاوه بر جراحی به درمانهای دیگری هم نیاز داشته باشند.
سرطان روده کوچک به چه دلیلی ایجاد میشود؟
دلیل اصلی ایجاد سرطان روده کوچک، هنوز بهطور کامل مشخص نیست اما عواملی وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش دهند.
- سن: افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش میدهد. میانگین سن تشخیص این بیماری، در حال حاضر 65 سال است.
- جنسیت: آمارها نشان داده است که شانس ابتلا به سرطان روده کوچک در مردان بیشتر از زنان است (منبع)
- بیماریهای ژنتیکی ارثی: افرادی که دارای سابقه خانوادگی برای بیماریهایی مثل پولیپ آدنوماتوز، سندرم لینج (Lynch Syndrome)، سندرم پتز-جگرز (Peutz–Jeghers syndrome) هستند، بیشتر احتمال دارد که به سرطان روده کوچک مبتلا شوند.
- ابتلا به بیماریهای التهابی: وجود بیماریهای التهابی مزمن مثل بیماری کرون یا سلیاک، میتواند روی سلامت رودهها تاثیر بگذارد و آنها را نسبت به ابتلا به سرطان مستعدتر کند.
- بیماریهای جانبی: اختلالات سیستم ایمنی، یا بیماریهایی مثل HIV/AIDS و یا مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میتواند شرایط را برای ابتلا به سرطان روده کوچک فراهم کند.
- رژیم غذایی: تحقیقات روی عوامل خطر ابتلا به سرطان روده کوچک نشان میدهد که مصرف بیش از حد گوشت قرمز، غذاهای دارای کربوهیدرات بالا، مصرف غذاهای دودی و فرآوری شده میتواند خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را به میزان قابل توجهی افزایش دهد
- سبک زندگی: مصرف الکل و سیگار میتواند خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را به میزان زیادی افزایش دهد.
آیا سرطان روده کوچک قابل پیشگیری است؟
به طور دقیق مشخص نیست که چه کارهایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را کاهش دهد. اما عمل به توصیههایی که در ادامه بیان میشوند، میتواند در کاهش خطر ابتلا به همه انواع سرطان مفید باشد.
- مصرف میوه، سبزیجات و غلات: ویتامینها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان و فیبری که در این مواد غذایی وجود دارد، میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
- ترک مصرف دخانیات و نوشیدنیهای الکلی: سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنیهای الکلی، برای زنان در تمام سنین و برای مردان بالای 65 سال، عاملی برای افزایش ابتلا به سرطان است.
- ورزش و متعادل نگه داشتن وزن: ورزش و فعالیت بدنی هم میتواند به کاهش وزن و تناسب اندام کند و هم میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
نتیجه گیری
سرطان روده کوچک، یک سرطان نادر است که در 3% از جمعیت جهان به وجود میآید. اگر سرطان روده کوچک به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است. افرادی که درمان شدهاند، همیشه در معرض خطر عود مجدد بیماری هستند. به همین خاطر، رعایت رژیم غذایی مناسب (مصرف مکملها و داروها) و جلسات چکاپ منظم با پزشک، بعد از درمان سرطان روده کوچک بسیار حائز اهمیت است.
سوالات متداول
آیا سرطان روده کوچک میتواند بدن را در معرض ابتلا به انواع سرطانهای دیگر قرار دهد؟
بله. افرادی که به سرطان روده کوچک مبتلا هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر سرطانها هستند.
آیا سرطان روده کوچک درد دارد؟
سرطان روده کوچک معمولا دردهای شکمی مزمن و شدید همراه است.
آیا سرطان روده کوچک ارثی است؟
افرادی که سابقه فامیلی برای ابتلا به سرطان روده کوچک را دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده کوچک هستند.
سرطان روده کوچک میتواند خطر ابتلا به چه سرطانهایی را افزایش دهد؟
سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم، سرطان تخمدان، سرطان اندومتر (دیواره داخلی رحم)
آیا کاهش مصرف گوشت میتواند روی سرطان روده کوچک تاثیر بگذارد؟
کاهش مصرف گوشت قرمز به ویژه گوشتهای فرآوری شده، میتواند نقش موثری در کاهش ابتلا به سرطان روده کوچک داشته باشد.
آیا سرطان روده کوچک میتواند باعث کاهش اشتها شود؟
بله. کاهش اشتها و از دست دادن شدید وزن به صورت ناگهانی میتواند نشانه ابتلا به سرطان روده کوچک باشد.
مهمترین علائم سرطان روده کوچک چیست؟
دردهای شکمی شدید و مزمن، تهوع، مدفوع خونی و سیاه، نفخ و گرگرفتگی میتوانند از اصلیترین علائم سرطان روده کوچک باشند.
برای درمان سرطان روده کوچک باید به چه پزشکی مراجعه کنم؟
پزشک متخصص گوارش یا جراح عمومی میتواند برای درمان سرطان روده کوچک به شما کمک کند. لازم است این پزشکان از یک متخصص انکولوژی، متخصص رادیوتراپی و متخصص تغذیه هم برای درمان سرطان روده کوچک کمک بگیرند.
مصرف ویتامینها چه تاثیری روی سرطان روده کوچک دارد؟
مصرف ویتامینها به ویژه ویتامین D میتواند خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
آیا علائم سرطان روده کوچک در مردان و زنان با هم فرقی دارد؟
خیر. معمولا علائم سرطان روده کوچک در مردان و زنان به صورت یکسان است.
آیا احتمال دارد بعد از درمان، سرطان روده کوچک دوباره عود کند؟
بله. سرطان روده کوچک ممکن است بعد از درمان، مجددا عود کند.
برای جلوگیری از عود مجدد سرطان روده کوچک چه کارهایی باید انجام داد؟
اصلاح سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی مناسب، ترک سیگار و مشروبات الکلی میتواند خطر عود مجدد سرطان روده کوچک را کاهش دهد.
چرا سرطان روده کوچک خطرناک است؟
سرطان روده کوچک معمولا علائمی ندارد و تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسد، نشانهای مبنی بر وجود سرطان در بدن ظاهر نمیشود. به همین خاطر، سرطان روده کوچک میتواند خطرناک باشد.
آیا سرطان روده کوچک، رایج است؟
طبق اعلام انجمن سلامتی امریکا، نرخ ابتلا به سرطان روده کوچک، کمتر از 1 نفر در هر 100 نفر است. این آمار نشان میدهد که سرطان روده کوچک، بسیار نادر است (منبع).
رایجترین نوع سرطان روده کوچک کدام است؟
تومورهای آدنوکارسینومایی که بیشتر بخشهای دئودنوم و ژژنوم را درگیر میکنند، رایجترین نوع سرطان روده کوچک هستند.
آیا درمان سرطان روده کوچک درد دارد؟
درد بدنی و ضعف میتواند از عوارض جانبی درمانهایی مثل شیمی درمانی و رادیوتراپی باشد.
هزینه درمان سرطان روده کوچک چقدر است؟
هزینه درمان سرطان روده کوچک، بستگی به میزان پیشرفت بیماری، معاینات پزشک و نوع درمان مورد نیاز دارد.
آیا درمان سرطان روده کوچک، تحت پوشش بیمه است؟
بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک، میتوانند از بیمه مربوط به بیماریهای خاص استفاده کنند.
آیا داروهای سرطان روده گران است؟
متاسفانه درمان سرطان روده کوچک، یک درمان پر هزینه است. اما مددکاران و موسسات خیریهای هم وجود دارند که در تامین هزینههای درمان به بیماران کمک میکنند.
چگونه میتوان داروهای کمیاب سرطان را پیدا کرد؟
بهترین راه برای پیدا کردن داروهای خاص و کمیاب، تماس با شماره 190 است.
درمان سرطان روده کوچک، چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان برای هر فرد متفاوت است. به عنوان مثال، ممکن است یک پزشک از یک سیکل 2 الی 3 هفتهای برای شیمی درمانی استفاده کند و بعد از آن، مدتی درمان متوقف شو تا زمان لازم برای درمان فراهم شود.
آیا بعد از درمان سرطان روده کوچک، میتوانم عادی غذا بخورم؟
پس از دوره نقاهت بعد از عمل جراحی، میتوانید غذای معمولی بخورید. البته ممکن است در 6 هفته اول، مجبور به مصرف غذاهای دارای فیبر پایین باشید، اما بعد از این مدت به تدریج میتوانید میزان فیبر را در رژیم غذایی خود بالا ببرید.