سرطان روده کوچک چیست و چه علائمی دارد؟ درمان آن چیست؟

سرطان روده کوچک زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های روده به صورت خارج از کنترل شروع به رشد کنند. سرطان از آن دسته بیماری‌هایی است که ممکن است در هر نقطه از بدن ایجاد شود و به سایر بخش‌ها منتقل شود. روده کوچک بخشی از دستگاه گوارش است که وظیفه تجزیه غذا و جذب ویتامین و مواد مغذی را برعهده دارد. معمولا روده کوچک ندرت سرطانی می‌شود و در صورت سرطانی شدن، معمولا سلول‌های بدخیم با سرعت سریع در آن رشد می‌کنند. اما آیا سرطان روده کوچک کشنده است؟ این سرطان چگونه درمان می‌شود و برای تشخیص آن از چه روش‌هایی استفاده می‌شود.

سرطان روده کوچک چیست؟

سرطان روده کوچک یا سرطان روده دندانه‌ای به نوعی سرطان از سیستم گوارش اشاره دارد که در روده کوچک (یا روده دندانه‌ای) ایجاد می‌شود. روده کوچک بخشی از سیستم گوارش است که ادامه روده بزرگ است و در حدود 5 ازرقطر قطر دارد و مسئولیت جذب مواد مغذی از غذاها را دارد.

علایم سرطان روده کوچک ممکن است شامل تغییرات در رفتار روده (مانند تغییرات در مدت و شکل مدفوع)، خونریزی دستگاه گوارش، درد یا ناراحتی شکمی، خستگی بیش از حد، از دست دادن وزن بدون دلایل آشکار و ضعف عمومی باشد.

تشخیص سرطان روده کوچک بر اساس انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند کولونوسکوپی و آنالیز بافت (بیوپسی) صورت می‌گیرد. درمان سرطان روده کوچک ممکن است شامل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و درمانهای هدفمند مولکولی باشد.

همیشه مهم است که به علایم احتمالی سرطان توجه کنید و به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب به‌موقع دریافت کنید.

انواع سرطان روده کوچک

انواع مختلف سرطان روده کوچک بر اساس نوع سلول‌هایی که سرطان از آنجا شروع می‌شود، طبقه‌بندی می‌شوند. ۴ نوع اصلی سرطان روده کوچک داریم که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:

۱. تومورهای کارسینوئیدی

این تومورها در سلول‌های عصبی غدد درون ریز روده کوچک شما شروع می‌شوند. کار این سلول‌ها کمک به تولید هورمون‌ها و کنترل ترشح شیره‌های گوارشی در روده کوچک است. تقریبا نیمی از موارد سرطان روده کوچک از نوع تومورهای کارسینوئیدی هستند.

۲. آدنوکارسینوما

آدنوکارسینوم از سلول‌های اپیتلیال غده‌ای پوشاننده روده کوچک شروع می‌شود. حدود یک سوم موارد سرطان روده کوچک، آدنوکارسینوم هستند.

۳. سارکوم

سارکوم در بافت‌های همبند مانند غضروف یا ماهیچه شما ایجاد می‌شود. شایع‌ترین نوع سارکوم در روده کوچک، تومور استرومایی گوارشی (GIST) نام دارد. قبلاً این تومورها لیومیوسارکوم نامیده می‌شدند.

۴. لنفوم

نوع لنفوم سرطان روده کوچک در سلول‌هایی به نام لنفوسیت که نوعی گلبول سفید و بخشی از سیستم لنفاوی بدن هستند، شروع می‌شود.

دلایل ابتلا به سرطان روده کوچک

دلیل کاملاً روشنی درمورد اینکه چرا افراد دچار این سرطان می‌شوند وجود ندارد. اما می‌توان به این موضوع اشاره نمود که تمام سرطان‌ها ازجمله سرطان روده و سرطان روده کوچک به علت جهش DNA موجود در سلول‌های سالم شروع می‌شوند. DNAها مجموعه الگوریتم‌ها و دستورالعمل‌هایی هستند که تعیین می‌کنند سلول چه وظایفی بر عهده دارد.

زمانی که DNA موجود در سلول‌ آسیب ببیند، سلول حتی وقتی نیاز به تکثیر بیشتر وجود نداشته باشد همچنان رشد می‌کند. رفته‌رفته توده‌‌ای از سلول‌های غیرطبیعی در یک ناحیه تجمع کرده و تشکیل تومور می‌دهند. به‌تدریج و برحسب سرعت رشد عارضه سلول‌های غیرطبیعی به بافت‌های طبیعی هجوم برده و سبب آسیب دیدن بافت‌های سالم می‌شوند. با تشدید آسیب بافتی و تضعیف سیستم ایمنی عارضه قدرت سرایت و متاستاز به دیگر نواحی بدن را نیز به دست می‌آورد.

علت سرطان روده کوچک

عوامل مختلفی ممکن است نقش در ایجاد سرطان روده کوچک داشته باشند. برخی از عوامل معمول عبارتند از:

• فاکتورهای ژنتیک: وجود تاریخ خانوادگی از سرطان روده یا بیماری‌های خودی بر اثر سرطان (مانند پلیپهای پلوپوزیس) ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده کوچک را افزایش دهد.
• عوامل محیطی: مصرف دخانیات، مصرف زیاد الکل، مصرف نامتعارف غذا (مانند مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآورده‌هاي گوشتی) و نبود فعالیت بدنی می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان روده کوچک شود.
• التهاب‌های مزمن: بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت التهابی می‌توانند به افزایش خطر ابتلا به سرطان روده کوچک منجر شوند.
• عوامل دیگر: شرایطی مانند چاقی، دیابت، سن بالا و استفاده طولانی مدت از داروهایی مانند آسپرین و سایر ضدالتهاب‌ها هم ممکن است ریسک سرطان روده کوچک را افزایش دهند.

اگر احساسی مشکوک یا علائمی دارید یا سابقه خانوادگی از سرطان وجود دارد ، پزشک خود را ملاقات کنید تا موارد شخصی خود را برای ارزیابی بیان کنید.

مراحل پیشرفت سرطان روده کوچک

به صورت کلی انواع سرطان در پنچ مرحله از ۰ تا ۴ مرحله‌بندی می‌شوندو مراحل سرطان روده کوچک عبارت‌اند از:

• مرحله ۰: سرطان تنها در سلول‌های اپیتلیوم روده کوچک یافت می‌شود.
• مرحله ۱: سرطان به لایه‌های عمیق‌تر روده کوچک رسیده است.
• مرحله ۲: سرطان در کل دیواره روده کوچک وجود دارد.
• مرحله ۳: سرطان به غدد لنفی مجاور متاستاز کرده است.
• مرحله ۴: سرطان به غدد لنفی دور و دیگر اندام‌های بدن مانند کبد و ریه گسترش پیدا کرده است.

تشخیص سرطان روده کوچک

با روش‌‍‌های مختلف می‌توان از روده‌ی کوچک و مناطق اطراف آن تصویر برداری کرد تا احتمال وجود  سرطان در این عضو مهم بدن تشخیص داده و مشخص شود که این بیماری تا چه اندازه پیشرفت کرده است.

تعیین اینکه تا چه حد سرطان، روده‌ی کوچک و بافت‌های اطراف آن را درگیر کرده و در کدام استیج است، با آزمایش‌های مختلف صورت می‌گیرد.

برای تشخیص سرطان روده‌ کوچک از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

معاینه‌ بالینی و بررسی سابقه‌ی پزشکی و خانوادگی فرد

در هنگام معاینه، پزشک به دقت علایم عمومی سلامت فرد مانند علایم هر گونه بیماری و هرگونه نشانه‌ و گره لنف غیر طبیعی را بررسی خواهد کرد. علاوه‌بر شرح‌حال بیمار، هر گونه سابقه‌ی بیماری و درمان‌هایی که فرد انجام داده هم در پرونده‌ او ثبت خواهد شد.

بررسی خون از نظر بیوشیمیایی

در آزمایش خون بیمار، مقدار هورمون ها و آنزیم های مترشحه به داخل خون )، به دقت بررسی می‌شوند. اگر مقدار این مواد بالاتر و یا پایین‌تر از حد معمول باشد، احتمالاً نشانه‌ای از وجود یک بیماری است.

بررسی عملکرد کبد 

برای بررسی کارکرد کبد ، از فرد نمونه‌ی خون گرفته می‌شود. بعد از آن مقدار آنزیم های کبدی اندازه گیری می‌شود. اگر مقدار آنزیم ها بیش‌تر از حالت طبیعی باشد، می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری در کبد بوده که خود احتمالاً به دلیل سرطان روده‌ی کوچک به وجود آمده است.

اندوسکوپی  

در این روش برای تشخیص سرطان روده کوچک، می‌توان به تصویر دقیقی از اندام مورد نظر و بافت‌های اطراف آن دست پیدا کرد. اگر این مناطق حالت طبیعی خود را از دست داده باشند، با آندوسکوپی قابل تشخیص خواهد بود. این روش در انواع مختلف اجرا می‌شود.

اندوسکوپی فوقانی

این روش برای بررسی دقیق‌تر مری، معده و دوازدهه (قسمت ابتدایی روده‌ی کوچک در نزدیکی معده) استفاده می‌شود. اندوسکوپ که لوله‌ای باریک به همراه نور و لنز است از طریق دهان وارد دستگاه گوارش می‌شود. با اندوسکوپ پزشک به راحتی می‌تواند درون دستگاه گوارش را مشاهده کند.

کپسول آندوسکوپی

برای مشاهده‌ی قسمت داخلی روده‌ی کوچک، یک کپسول به اندازه‌ی یک قرص بزرگ که حاوی نور و دوربین بدون سیم است توسط بیمار بلعیده می‌شود.

 کپسول همان‌طور که در طول دستگاه گوارش حرکت می‌کند، تصاویر زیادی از  سیستم گوارش ، به خصوص روده‌ی کوچک می‌گیرد.

 این تصاویر به کمک وسیله‌ی مخصوصی که به دور کمر یا روی شانه‌ی بیمار بسته شده، ضبط می‌شوند. کپسول از طریق مقعد خارج می‌شود.

دبل بالون آندوسکوپی یا انتروسکوپی

از این روش تشخیصی برای مشاهده‌ی قسمت داخلی روده‌ی کوچک به کار می‌رود. وسیله‌ی مخصوصی که از دو لوله تشکیل شده است؛ یکی از لوله‌ها درون لوله‌ی دیگر قرار دارد و از طریق دهان یا مقعد وارد روده‌ی کوچک می‌شوند. لوله‌ داخلی ( اندوسکوپی دارای نور و لنز ) و خارجی  در قسمت های مختلفی از روده‌ی کوچک حرکت می‌کنند و به طور مکرر تصویربرداری انجام می دهند.

لاپاراتومی

برای انجام آن برش کوچکی در شکم ایجاد شده و بعد از آن قسمت داخلی بدن از نظر وجود احتمالی نشانه‌های بیماری بررسی می‌شود. بر حسب اینکه علت لاپاراتومی چه باشد، اندازه‌ی برش روی بدن متفاوت خواهد بود.

نمونه‌برداری

در نمونه برداری برای تشخیص سرطان روده کوچک، قسمتی از بافت یا سلول‌های بدن برای بررسی دقیق‌تر زیر میکروسکوپ از بدن فرد خارج می‌شوند. در محیط آزمایشگاه، پزشک پاتولوژیست این نمونه‌ها را برای وجود احتمالی نشانه‌های سرطان و سلول‌های سرطانی بررسی می‌کند.

رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی

برای گرفتن مجموعه‌ای از تصاویر رادیولوژی از مری، معده و روده‌ی کوچک، به بیمار مایعی حاوی باریم (barium) داده می‌شود، این ماده پوششی در قسمت داخلی این سه اندام ایجاد می‌کند.

سی‌تی اسکن

در این روش از چند زاویه‌ی مختلف، تصاویری دقیق و پر از جزئیات از داخل بدن گرفته می‌شود. این تصاویر به کمک رایانه‌ای که به یک دستگاه رادیولوژی وصل شده، از بدن فرد گرفته می‌شود.

تصویرسازی تشدید مغناطیسی یا ام آر آی

در ام آر آی از میدان مغناطیسی، امواج رادیویی و رایانه برای گرفتن تصاویری دقیق از داخل بدن به خصوص روده کوچک استفاده می‌شود.

درمان سرطان روده کوچک

درمان سرطان روده کوچک بستگی به چندین فاکتور دارد. نتایج آزمایشات، نوع سرطان روده کوچک، مرحله بیماری، متاستاز عارضه، شدت توسعه عارضه و وضعیت بیمار در انتخاب نوع درمان موثر هستند. درصورتی‌که سرطان از نوع خوش‌خیم باشد با انتخاب روش‌های درمانی موثر برطرف خواهد شد.

در مواردی که عارضه از نوع بدخیم و تهدیدآمیز باشد، روش‌های درمانی مختلف همچون شیمی‌درمانی، دارودرمانی، پرتودرمانی و سایر تکنیک‌های نوین و موثر تجویز خواهند شد. همچنین جراحی یکی از روش‌های تأثیرگذارتر در درمان این عارضه به‌شمار می‌رود. چگونگی شروع درمان و کنترل عارضه به نوع سرطان روده کوچک بستگی دارد. البته در انتخاب نوع روش درمان پزشک به فاکتورهای دیگر همچون مرحله بیماری، اوضاع بیمار، سن بیمار و میزان ریسک‌پذیری عارضه و میزان موفقیت تکنیک درمانی توجه خواهد داشت.

جراحی سرطان روده کوچک

منظور از جراحی سرطان روده حذف توده و بافت درگیر به سرطان است. در جراحی روده کوچک هدف اصلی جراح حذف تمام بافت‌های درگیر به سرطان روده کوچک و همچنین توده بدخیم است. برحسب میزان توسعه‌یافتگی بیماری، اگر سرطان در بخش محدودی وجود داشته باشد جراح تنها همان قسمت را برداشته و دو بخش سلامت جداشده از هم را پیوند می‌زند.

در مواردی پیش می‌آید که توده قابل‌حذف نباشد، در این صورت با انجام بای پس انسداد روده کوچک برطرف خواهد شد. این امکان وجود دارد که روده کوچک کاملاً درگیر به عارضه و سلول‌های سرطانی باشد. در چنین مواردی جراح تمام روده کوچک را از بدن خارج می‌کند.