زخم معده چگونه درمان می‌شود؟ رژیم غذایی مناسب آن چیست؟

زخم‌معده یک زخم باز در پوشش داخلی معده است که در اثر بر هم خوردن توازن اسید معده و آنزیم‌های گوارشی معده رخ می‌دهد. در این بیماری، اسید‌معده باعث تحریک و خوردگی پوشش مخاطی معده می‌شود. مهم‌ترین علامت زخم‌معده درد در بخش فوقانی شکم است که به صورت سوزش احساس می‌شود. با این حال، زخم‌معده در برخی افراد باعث درد نمی‌شود. زخم معده یک بیماری شایع و قابل‌درمان است، اما در صورتی که به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به خونریزی و سوراخ شدن معده شود که یک وضعیت اورژانسی است. اندوسکوپی رایج‌ترین روش تشخیص زخم‌معده است. در صورت تشخیص زخم معده، پزشک داروهایی را برای کاهش اسید‌معده و محافظت از پوشش مخاطی آن برای شما تجویز خواهد کرد. در کنار درمان دارویی رعایت دستورالعمل‌های غذایی نیز می‌تواند از تحریک زخم جلوگیری کرده و به ترمیم آن کمک کند. هدف از این دستورالعمل‌ها محدود کردن غذاهایی است که اسید‌معده را افزایش می‌دهند و افزایش مصرف غذاهایی است که به ترمیم زخم‌معده کمک می‌کنند.

زخم معده چیست؟

زخم‌معده نوعی زخم گوارشی (پپتیک) است که در داخل پوشش مخاطی معده ایجاد می‌شود و شایع‌ترین علامت آن درد معده است. زخم‌معده زمانی ایجاد می‌شود که اسید‌معده (هیدروکلریک‌اسید) و آنزیم‌های گوارشی معده (پپسین) تعادل لایه پوششی دستگاه گوارش در معده را بر هم می‌زنند و باعث تضعیف مکانیسم‌های دفاعی دستگاه گوارش در برابر مواد خورنده می‌شوند. در نتیجه این اتفاق، اسید معده پوشش مخاطی محافظ معده را می‌خورد و می‌تواند به دیواره معده آسیب بزند. زخم ایجاد شده به طور مداوم توسط اسید‌معده تحریک می‌شود و ممکن است سبب درد معده و حتی خونریزی شود. با گذشت زمان ترشح بیش از حد اسید‌معده ممکن است باعث ایجاد سوراخ در دیواره معده شود که یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود.

علائم زخم معده

شایع‌ترین علامت زخم‌معده یک درد سوزش‌مانند است که معمولا در بخش فوقانی شکم احساس می‌شود. گرسنگی و خالی بودن معده ممکن است درد زخم‌معده را تشدید کند. به علاوه، ممکن است درد 1 تا 3 ساعت پس از خوردن وعده غذایی و در هنگام شب‌ شدیدتر باشد. هر چند درد معده شایع‌ترین علامت زخم‌معده است، همه افرادی که مبتلا به زخم‌معده هستند، درد را تجربه نمی‌کنند. بسیاری از افراد با وجود داشتن زخم‌معده بی‌علامت هستند. شایع‌ترین علائم زخم معده عبارت است از:

• درد سوزشی معده
• احساس پری، نفخ یا آروغ زدن
• عدم تحمل غذاهای چرب
• سوزش سر دل
• تهوع

برخی دیگر از علائم زخم‌معده که کمتر شایع هستند، عبارتند از:

• استفراغ یا استفراغ خونی (ممکن است قرمز یا سیاه رنگ باشد)
• مدفوع خونی تیره یا مدفوع قیرمانند
• مشکل در نفس کشیدن
• احساس ضعف
• تهوع یا استفراغ
• کاهش وزن ناخواسته
• تغییرات اشتها

زخم‌معده می‌تواند علائم مشابهی با برخی بیماری‌های گوارشی دیگر مانند زخم‌اثنی‌عشر و رفلاکس معده که مرتبط با اسید‌معده هستند، ایجاد کند و هم زمان با آنها وجود داشته باشد.

چه عواملی خطر ابتلا به زخم معده را افزایش می‌دهند؟

در گذشته تصور می‌شد که زخم‌معده نتیجه مصرف غذاهای به شدت اسیدی، سیگار کشیدن و استرس است. با این حال، امروزه روشن شده است که افرادی که از زخم‌معده رنج می‌برند، دچار عدم توازن در ترکیب آنزیم‌های گوارشی (پپسین) و اسید‌معده خود هستند و زمانی که این عدم توازن با ناتوانی دستگاه گوارش در محافظت از دیواره مخاطی خود در برابر مواد خورنده ترکیب می‌شود، زخم‌معده رخ می‌دهد. برخی علل شایعی که می‌توانند باعث از دست رفتن توانایی دفاعی دستگاه گوارش در برابر آنزیم‌ها و اسید‌معده شوند، عبارت‌اند از:

• عفونت هلیکوباکتر پیلوری: این عفونت باکتریایی شایع نیمی از افراد را در سراسر جهان دچار عفونت می‌کند. هلیکوباکتر معمولا در معده افراد ساکن می‌شود و در اغلب موارد مشکل خاصی را به وجود نمی‌آورد. اما در صورتی که شروع به تکثیر بیش از حد کند، می‌تواند پوشش مخاطی معده را بخورد و سبب التهاب مزمن و بیماری زخم‌معده شود. عفونت هلیکوباکتر پیلوری با %85-70 زخم‌های‌معده و %95-90 زخم‌های‌اثنی‌عشر مرتبط است [منبع].
• مصرف بیش از حد مسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی که به آن‌ها به اختصار NSAIDs‌ گفته می‌شود، داروهای مسکنی از قبیل ایبوپروفن، ژلوفن، ناپروکسن و آسپرین هستند که بدون نسخه در دسترس عموم قرار دارند. مصرف بیش از حد این داروها می‌تواند سبب تحریک پوشش معده و دفع برخی مواد شیمیایی مهمی شود که پوشش معده را ترمیم می‌کنند. افراد سالمندی که به دلایلی مانند آرتروز داروهای مسکن را دریافت می‌کنند، در معرض ریسک زخم‌معده قرار دارند.
• داروهای دیگر: ترکیب برخی داروها مانند استروئیدها، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، ریزدرونات (اکتونل) و آلندرونات (فوزاماکس) می‌تواند خطر ایجاد زخم معده را افزایش دهد.
• نوشیدن الکل: زیاده‌روی در مصرف الکل (گاه حتی میانه‌روی) می‌تواند سبب خوردگی و آسیب به دیواره مخاطی معده شود و تولید اسید‌معده را افزایش دهد. در صورتی که الکل با مسکن‌ها مصرف شود، نیز اغلب منجر به زخم‌معده می‌شود.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند ریسک ابتلا به زخم‌معده را افزایش دهد و اثربخشی درمان را کمتر کند.

علل کمتر شایع زخم معده شامل موارد زیر است:

• سندرم زولینگر-الیسون: بیماری نادری است که سبب ترشح بیش از حد اسید‌معده می‌شود.
• استرس فیزیولوژیکی شدید: بیماری شدید، سوختگی‌ها یا آسیب‌دیدگی‌ها می‌توانند سبب ایجاد زخم معده استرسی در افراد شوند. استرس فیزیولوژیکی تعادل PH در بدن را بر هم می‌زند و باعث افزایش اسید‌معده می‌شود. برخلاف زخم‌‌معده غیراسترسی که به تدریج در معده ایجاد می‌شود، زخم‌معده استرسی به سرعت در پاسخ به استرس تولید می‌شود.
• پرتودرمانی: پرتودرمانی که برای درمان سرطان به کار می‌رود، ممکن است منجر به زخم‌معده شده یا مانع از بهبودی زخم‌های موجود شود.

تشخیص زخم معده

برای شناسایی زخم‌معده، پزشک ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی زیر برای ارزیابی ابتلای شما به زخم معده استفاده کند:

اگر زخم معده درمان نشود، چه عوارضی را به دنبال دارد؟

در صورتی که زخم‌معده درمان نشود، می‌تواند سبب عوارض جدی شود. برخی از این عوارض عبارتند از:

• خونریزی داخلی: در اغلب افراد زخم‌معده دچار خونریزی نمی‌شود. با این حال، شایع‌ترین عارضه زخم‌معده خونریزی داخلی است. خونریزی زخم‌معده به آهستگی صورت می‌گیرد و سبب کم‌خونی یا از دست رفتن شدید خون می‌شود.
• سوراخ شدن معده: اسید‌معده به طور مداوم زخم را می‌خورد و در نهایت می‌تواند دیواره معده را سوراخ کند. سوراخ شدن معده بسیار دردناک و جدی است و سبب می‌شود که باکتری‌های دستگاه گوارش وارد فضای شکمی شوند و عفونت حفره شکمی (پریتونیت) را ایجاد کنند. در صورتی که این عفونت در سراسر بدن پخش شود، منجر به عفونت خونی می‌شود که بسیار خطرناک و حتی مرگبار است.
• انسداد: تورم ناشی از زخم یا تشکیل بافت زخم می‌تواند مانع ورود غذا به روده کوچک شود. به این ترتیب، بیمار با مصرف حجم کمی از غذا احساس سیری کرده، استفراغ می‌کند و وزن خود را از دست می‌دهد.
• سرطان معده: هر چند معمولا زخم‌های‌معده خوش‌خیم هستند، برخی زخم‌های‌معده می‌توانند با گذر زمان بدخیم و سرطانی شوند، به ویژه اگر در اثر عفونت هلیکوباکتر پیلوری رخ داده باشند. زخم‌معده بدخیم مهم‌ترین و جدی‌ترین عارضه زخم معده است.

درمان زخم معده

زخم‌معده اغلب با درمان دارویی و اصلاح سبک زندگی بهبود می‌یابد. اما در صورتی که بیمار به درمان پاسخ ندهد، یا دچار عوارض زخم معده از قبیل خونریزی، سوراخ شدگی معده یا انسداد شده باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

درمان دارویی زخم معده

داروهایی که برای درمان زخم‌معده تجویز می‌شوند، داروهایی هستند که تولید اسید‌معده را کاهش می‌دهند، از پوشش مخاطی معده در برابر اسید محافظت می‌کنند و عفونت هلیکوباکتر را درمان می‌کنند. داروهایی که به طور متداول برای درمان زخم‌معده تجویز می‌شوند، شامل موارد زیر است:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورتی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری در بیمار تشخیص داده شود، پزشک ترکیبی از داروهای آنتی‌بیوتیک از قبیل تتراسایکلین، مترونیدازول، کلاریترومایسین و آموکسی‌سیلین را تجویز می‌کند تا باکتری‌ها را از بین ببرد.
• مهارکننده‌های پمپ پروتئین (PPIs): این داروها به کاهش اسید معده و محافظت از پوشش مخاطی معده کمک می‌کنند. برخی از این داروها شامل امپرازول، پنتوپرازول و لانزوپرازول هستند.
• مسدودکننده‌های گیرنده هیستامین (مسدودکننده‌های H2): این داروها از جمله فاموتیدین، سایمیتیدن و نیزاتیدین با مسدود کردن مواد شیمیایی به نام هیستامین‌ها که تولید اسید‌معده را تحریک می‌کنند، به کاهش اسید‌معده کمک می‌کنند.
• داروهای ضداسید: داروهای بدون نسخه متداولی هستند که به خنثی کردن اسید‌معده کمک می‌کنند. این داروها ممکن است سبب تسکین شوند، اما زخم را درمان نمی‌کنند.
• داروهای دارای اثر محافظت سلولی: این داروها روی پوشش معده قرار گرفته و از آن محافظت می‌کنند و در عین حال، باعث افزایش ترشح مخاط معده می‌شوند. یک نمونه از این داروها کاربنوکسولون است.
• بیسموت ساب‌سالیسیلات: این داروی بدون نسخه که با نام بیسموت صورتی نیز شناخته می‌شود، داروی ضدقارچی است که روی زخم را پوشانده و از آن در برابر اسید معده محافظت می‌کند.

درمان جراحی زخم معده

اغلب زخم‌ها با دارو قابل درمان هستند. اما اگر زخم‌معده با درمان‌های دارویی بهبود پیدا نکند یا عارضه‌دار شود، درمان جراحی پیشنهاد می‌شود. هدف از جراحی ترمیم آسیبی است که زخم‌معده به دیواره معده وارد کرده است. زخم‌هایی که خونریزی می‌کنند یا معده را سوراخ کرده‌اند، باید با جراحی ترمیم و بسته شوند. در صورتی که زخم بدخیم شده باشد یا باعث انسداد شده باشد، بخشی از معده با جراحی برداشته می‌شود. در مواردی که زخم مقاوم به درمان است یا به طور مداوم عود می‌کند، نیاز به درمان جراحی دارد. معمولا در این موارد یک یا چند شاخه از عصب واگ معده برداشته می‌شود تا تولید اسیدمعده کاهش یابد. عصب واگ عصبی است که ترشح اسید‌معده را تحریک می‌کند و در نتیجه می‌تواند زخم‌معده را تشدید کند.

جراحی زخم معده معمولا از روش‌های زیر صورت می‌گیرد:

اندوسکوپی

در جراحی اندوسکوپی، اندوسکوپ که یک لوله انعطاف‌پذیر است از طریق دهان و گلو وارد شده و به سمت معده هدایت می‌شود تا زخم معده را ترمیم کند. اندوسکوپ مجهز به دوربین و ابزار جراحی برای ترمیم زخم است. از اندوسکوپی معمولا برای درمان زخم‌های معده‌ای که دچار خونریزی شده‌اند، استفاده می‌شود.

جراحی لاپاراسکوپی کم‌تهاجمی

در این روش برش‌های کوچکی روی شکم ایجاد می‌شود و ابزار جراحی لاپاراسکوپی که مجهز به دوربین است، از طریق این برش‌ها وارد ناحیه شکم می‌شود و زخم ترمیم می‌شود.

لاپاراتومی

یک روش جراحی باز است که در آن برش بزرگی روی شکم انجام می‌شود تا دسترسی به معده برای ترمیم زخم ایجاد شود.

پیشگیری از زخم معده

اصلاح سبک زندگی و عادات رفتاری می‌تواند خطر ابتلا یا عود زخم‌های گوارشی از جمله زخم‌معده را کاهش دهد. برخی اقداماتی که در پیشگیری از ابتلا به زخم‌معده موثر هستند، عبارتند از:

• رژیم غذایی سرشار از فیبر: مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات و حبوبات به دریافت فیبر، ویتامین و مواد معدنی کافی کمک می‌کند و می‌تواند سبب تقویت دستگاه ایمنی و محافظت از پوشش دستگاه گوارش شود.
• ترک سیگار: نیکوتین سیگار می‌تواند با افزایش تولید اسید معده، زخم معده را تحریک کند و مانع از ترمیم آن شود. بنابراین، بهتر است مصرف دخانیات را ترک کنید.
• محدود کردن مصرف الکل: مصرف الکل ممکن است سبب افزایش اسید معده یا خورده شدن جدار مخاطی معده شود. بنابراین، کاهش مصرف الکل و پرهیز از استفاده هم‌زمان آن با داروها می‌تواند از آسیب به دستگاه گوارش جلوگیری کند.
• فعالیت فیزیکی: هر فعالیت فیزیکی که سبب تعریق می‌شود، سوخت و ساز بدن را بهبود می‌دهد. تمرینات تنفسی و یوگا نیز می‌تواند سبب تسکین نفخ و سایر علائم گوارشی شود.
• مصرف محتاطانه NSAID: در صورت امکان مصرف داروهای NSAIDs را کاهش دهید. تا جای ممکن سعی کنید به جای آن‌ها از استامینوفن برای تسکین درد استفاده کنید. اگر این داروها را به دلایل پزشکی مصرف می‌کنید، با پزشک خود برای کاهش دوز یا تغییر داروی خود صحبت کنید. معمولا پزشکان داروهای معده را به همراه NSAIDs تجویز می‌کنند تا از آسیب به پوشش معده جلوگیری کند.
• پیشگیری از ابتلا به عفونت: روشن نیست که هلیکوباکتر پیلوری چطور انتشار می‌یابد. اما شواهدی از انتقال آن از طریق انسان به انسان و همچنین از راه موادغذایی و آب وجود دارد. شستشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون و خوردن غذاهایی که به طور کامل پخته شده است، می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به این عفونت موثر باشد.

رژیم غذایی برای بیماران زخم معده

بنا بر نظر کالج متخصصان گوارش آمریکا افرادی که دچار زخم‌معده هستند، نیازی نیست که از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند [منبع]. هر چند غذاها سبب ایجاد زخم‌معده نمی‌شوند، اما برخی مواد غذایی در صورت ایجاد زخم‌معده می‌توانند آن را تحریک کنند. بنابراین، رعایت دستورالعمل‌های غذایی خاصی می‌تواند شانس ترمیم زخم‌معده را افزایش دهد. مصرف غذاهایی که اسید‌معده را تحریک می‌کند، علائم زخم معده را بدتر کرده و فرایند ترمیم آن را طولانی‌تر خواهد کرد. هر چند رعایت این دستورالعمل‌های غذایی تاثیر درمانی ندارد، اما می‌تواند به ترمیم بهتر زخم کمک کند. کسانی که از این دستورالعمل‌های غذایی پیروی می‌کنند، بهبود قابل ملاحظه‌ای را در علائم زخم و سلامت عمومی خود احساس خواهند کرد. در صورتی که مبتلا به زخم معده هستید، بهتر است نکات تغذیه‌ای زیر را در نظر داشته باشید:

• مصرف غذاهایی که سبب افزایش تولید اسید می‌شوند، محدود کنید: اسید زیاد معده می‌تواند سبب تحریک زخم شود که به درد یا ناراحتی منجر می‌شود. برای مثال، گوشت قرمز حاوی مقادیر بالای پروتئین است که هضم آن زمان بیشتری طول می‌کشد. بنابراین، منجر به تولید اسید‌معده بیشتری می‌شود. به علاوه، گوشت قرمز چربی بیشتری نسبت به گوشت سفید دارد و به اسید‌معده بیشتری برای هضم احتیاج دارد.
• مصرف غذاهایی که به طور مستقیم زخم را تحریک می‌کنند، محدود کنید: برخی مواد غذایی مانند فلفل سیاه، فلفل قرمز و یا غذاهای ادویه‌دار دیگر می‌توانند سبب تحریک زخم‌معده شوند. بسیاری از افراد می‌توانند اغلب ادویه‌ها را بدون هیچ مشکلی تحمل کنند. بنابراین، فقط باید ادویه‌هایی را محدود کنید که باعث درد یا ناراحتی شما می‌شود.
• رعایت یک رژیم غذایی متناسب: تغذیه متناسب یک عامل اصلی در کمک به ترمیم زخم‌ها است. سعی کنید غذاهایی را در رژیم خود بگنجانید که از هر چهار گروه اصلی غذایی یعنی گروه شیر و لبنیات، گروه نان و غلات، گروه گوشت، حبوبات و مغزها و گروه میوه‌ها و سبزیجات هستند. سعی کنید انواع مختلف میوه‌ها و سبزیجات را در طول روز مصرف ‌کنید و خوردن غذاهای پرچرب مانند لبنیات پرچرب، گوشت‌های سرخ‌شده یا شیرینی‌ها را محدود کنید.
• زمان‌بندی وعده‌های غذایی: زمان‌بندی مناسب وعده‌های غذایی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. سعی کنید وعده‌های غذایی روزانه خود را به شش وعده غذایی کوچک تقسیم کنید. با هر بار غذا خوردن اسید معده ترشح می‌شود، اما یک وعده غذایی کوچک به اسید کمتری برای هضم نیاز دارد و بنابراین، معده کمتر تحریک خواهد شد.
• رژیم غذایی سرشار از فیبر: گنجاندن منابع فیبر از جمله سبزیجات و میوه‌ها، جوی دوسر، سبوس جو و حبوبات در وعده‌های غذایی روزانه می‌تواند از عود زخم معده پیشگیری کند.
• آهسته غذا بخورید و پس از آن دراز نکشید: آهسته غذا بخورید و غذای خود را به خوبی بجوید. تا چند ساعت بعد از غذا خوردن از دراز کشیدن خودداری کنید و سعی کنید صاف بنشینید تا هضم راحت‌تر شده و رفلاکس اسید صورت نگیرد. سعی کنید از سه ساعت قبل از خوابیدن چیزی نخورید.

بهترین مواد غذایی برای زخم معده

برخی غذاها و نوشیدنی‌ها ممکن است علائم زخم معده را کاهش داده و یا به ترمیم آن کمک کنند. برای مثال، میوه‌ها و سبزیجاتی که حاوی ویتامین A و C هستند، به تقویت کارکرد دستگاه ایمنی و بهبود زخم معده کمک می‌کنند. در مقابل، برخی مواد غذایی که سبب افزایش ترشح اسید معده می‌شوند، سب تحریک زخم معده می‌شوند.

غذاهای زیر ممکن است سبب بهبود و ترمیم زخم معده شوند:

• سبزیجات: کرفس، فلفل دلمه‌ای، کدوها، نخودفرنگی، حبوبات از جمله لوبیا، کلم‌پیچ، اسفناج؛ هویج؛ سیب‌زمینی شیرین، خیار، کلم بروکلی، جوانه‌ها مانند جوانه گندم و ماش
• میوه‌ها: سیب، توت فرنگی، بلوبری، گیلاس، موز، ملون‌ها، گلابی
• غلات کامل‌: ارزن، جوی دوسر؛ کینوآ؛ جو؛ برنج قهوه‌ای، گندم کامل
• غذاهای پروتئینی: حبوبات؛ تخم مرغ (سفیده) ؛ گوشت لخت؛ ماهی؛ بوقلمون؛ مرغ؛ غذاهای دریایی؛ اردک؛ توفو
• چربی‌های سالم: زیتون، روغن‌های گیاهی؛ روغن ماهی (به صورت مکمل امگا-3)، دانه‌ها؛ مغزها؛ آووکادو
• غذاهای پروبیوتیک: ماست، کفیر، کلم ترش (ساورکرات)، پنیر کهنه‌
• نوشیدنی‌ها: آب فیلترشده؛ چای گیاهی مثل چای بابونه؛ عسل؛ شیرهای با پایه گیاهی
• مکمل‌ها: عصاره کرانبری؛ عصاره کندر رومی؛ ویتامین C، عصاره شیرین‌بیان؛ پروبیوتیک‌ها
• ادویه‌های گیاهی: مریم‌گلی، هل، آویشن، پونه کوهی (ارگانو)، دارچین، زردچوبه، گشنیز، ریحان، زیره، مرزنجوش

غذاهای زیر ممکن است سبب تشدید علائم زخم معده شود:

• نوشیدنی‌ها: شیرکاکائو و شیر پرچرب،‌ هات‌چاکلت، نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های گازدار، نوشیدنی‌های کافئین‌دار، قهوه معمولی یا بدون کافئین، چای نعناع، چای سبز یا سیاه، آب مرکبات، نوشیدنی‌های الکلی
• ادویه‌ها: فلفل قرمز و سیاه، پودر چیلی، جوز هندی، دانه خردل، نمک
• پروتئین‌ها: غذاهای لبنی که از خامه یا شیر پرچرب تولید شده‌اند، پنیرهای تند یا به شدت طعم‌دار حاوی فلفل سیاه یا‌‌ هالوپینو، گوشت‌های پرچرب ادویه‌دار (مانند سوسیس، کالباس، بیکن)، عصاره گوشت، گوشت قرمز چربی‌دار
• سایر غذاها: شکلات، آدامس، انواع فلفل، شکر، گوجه فرنگی و فرآورده‌های آن (رب، سس و آب گوجه فرنگی)، کربوهیدرات‌های فرآوری‌شده (مانند نان سفید، کیک‌ و شیرینی)، غذاهای سرخ‌شده (مانند سیب‌زمینی سرخ‌شده، چیپس سیب‌زمینی، پیاز سوخاری)، مارگارین

نتیجه‌گیری

زخم‌معده نوعی زخم گوارشی است که در آن اسید‌معده پوشش مخاطی معده را می خورد و به دیواره معده آسیب می زند. مهم‌ترین علامت زخم‌معده درد سوزشی است. زخم‌معده باید به موقع درمان شود، زیرا ممکن است سبب خونریزی، سوراخ شدن معده و ایجاد عفونت شود. درمان‌های دارویی در کنار اصلاح سبک زندگی مانند ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل برای درمان زخم‌معده توصیه می شود. به علاوه، رعایت دستورالعمل‌های غذایی و پیروی از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر و پرهیز از مواد غذایی محرک می‌تواند به بهبود ترمیم زخم و جلوگیری از تشدید علائم آن کمک کند.

سوالات رایج

آیا زخم معده می‌تواند به خودی خود برطرف شود؟

در صورتی که عوامل تحریک‌کننده زخم معده مانند داروهای NSAID یا سیگار را کاهش دهید، ممکن است علائم زخم معده به طور موقتی برطرف شود و با مصرف دوباره آنها بازگردد. برای درمان کامل زخم معده باید ضمن اصلاح سبک زندگی برای از بین بردن عواملی که خطر ابتلا و عود زخم معده را افزایش می‌دهند، درمان مناسب را نیز زیر نظر پزشک دنبال کنید.

از کجا بفهمم که زخم معده من درمان شده است؟

پزشک با انجام اندوسکوپی از ترمیم زخم مطمئن می‌شود.

آیا درد زخم معده در پشت احساس می‌شود؟

درد زخم معده در بخش فوقانی شکم احساس می‌شود. ولی در زخم اثنی عشر ممکن است درد شکم به پشت نیز منشعب شود.

چگونه می‌توان درد زخم معده را به سرعت آرام کرد؟

مصرف داروهای ضد اسید مانند فاموتیدین می‌تواند به تسکین سریع درد کمک کند.

آیا زخم معده کشنده است؟

زخم معده کشنده نیست. ولی یک بیماری جدی است که در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند منجر به خونریزی داخلی، سوراخ شدن معده و عفونت شود.

آیا زخم معده باعث لاغری می‌شود؟

زخم معده به دلیل ایجاد بی‌اشتهایی و احساس سیری زودهنگام می‌تواند سبب کاهش وزن در افراد شود.

آیا زخم معده باعث اسهال می‌شود؟

در برخی موارد، زخم معده می‌تواند به دلیل افزایش تولید اسید در معده و تحریک روده‌ها سبب اسهال شود. با این حال، اسهال یک علامت شایع زخم معده نیست.

آیا زخم معده باعث خونریزی می‌شود؟

اسید معده به طور مداوم زخم را تحریک می‌کند و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به خونریزی شود. خونریزی داخلی یک عارضه جدی زخم معده است.

آیا زخم معده باعث سرطان می‌شود؟

هر چند زخم معده خوش‌خیم است، در موارد نادر می‌تواند سرطانی شده و سرطان معده را ایجاد کند.

آیا می‌توان با زخم معده روزه گرفت؟

افرادی که زخم معده فعال دارند، نباید روزه بگیرند. اما روزه‌داری با زخم معده‌ای که درمان شده و فعال نیست، در صورت موافقت پزشک اشکالی ندارد. احتمالا پزشک مصرف برخی داروهای معده را در هنگام سحری و افطار برای شما توصیه می‌کند.

آیا قهوه برای زخم معده ضرر دارد؟

قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار برای زخم معده مضر هستند.

آیا پرتقال و مرکبات برای زخم معده ضرر دارد؟

مصرف مرکبات به دلیل اسیدی بودن می‌تواند علائم زخم معده را تحریک کند.

آیا گوجه فرنگی برای زخم معده ضرر دارد؟

گوجه فرنگی و فرآورده‌های آن از قبیل آب، سس یا رب گوجه فرنگی می‌توانند زخم معده را تحریک کنند.

بهترین متخصص گوارش برای زخم معده کیست؟

همه متخصصان جراحی گوارش می‌توانند درمان مناسب را برای بیماران مبتلا به زخم معده ارائه دهند. دکتر علی صادقی فوق تخصص گوارش و کبد با تجربه بالا در تشخیص و درمان زخم‌های گوارشی کارنامه درخشانی در این زمینه دارند. برای دریافت مشاوره و نوبت‌دهی می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما اقدام کنید.